„…Kiedy straciłam wzrok,(…) ludzie mówili, że jestem dzielna (…). Ale to nie odwaga, nie mam wyboru. Budzę się ze snu i po prostu żyję.”
Jak opowiedzieć świat, którego nie można zobaczyć? Słowami, wyobraźnią, uważnością, innymi niż wzrok zmysłami. Słuchać, dotykać, smakować. Świat jest wielowymiarowy. I pełen tajemnic, które czekają, byśmy je odkryli.
Marie-Laure, bohaterka nagrodzonej Pulitzerem powieści, to młoda, wrażliwa, inteligenta, wykształcona, niewidoma i niezwykle odważna dziewczyna, której przyszło dorastać w mroku burzliwych i okrutnych lat II wojny światowej. Wychowywana przez samotnego ojca. Wojenna zawierucha odbiera jej po kolei cały znany świat: paryski dom, ojca, muzeum, w zamian oferując głód, strach i niebezpieczeństwo.
Drugi z głównych bohaterów, Werner, to sierota. Dzięki swoim talentom technicznym trafia do elitarnej jednostki kształcącej młodych adeptów wojsk niemieckich. Tu zabrać można mu już tylko godność i człowieczeństwo, którego resztki zachowuje dzięki miłości do radia, a w szczególności do jednego głosu, do audycji Profesora.
Tych dwoje wiele dzieli. Jedno jest ofiarą wojny, drugie oprawcą. Ona życie chroni, on odbiera. Łączy ich zamiłowanie do pewnej audycji. To dzięki niej poznają świat wolny od optyki wojny, poszerzający horyzont osobistych zmagań i ograniczeń. Powieść napisana jest językiem pełnym czułości i zrozumienia dla wszystkich bohaterów. I choć opisywane czasy pełne są mrocznych wojennych tematów, z kolejnych stron książki wyłania się obraz pełen światła i nadziei.
Pierwszoplanowym miejscem tej historii jest francuskie miasteczko Saint Malo. To tu prowadzi większość wątków powieści. Bliskość oceanu sprzyja przemianom, przywraca bardziej optymistyczny porządek, nadaje właściwe znaczenie osobom i ich odważnym decyzjom. To tu ukryty jest drogocenny muzealny eksponat, wartościowy kamień zwany Morze Ognia. A wraz z nim legendarna moc uzdrowienia, ale też i klątwy.
Akcja powieści rozgrywa się na przełomie kilkudziesięciu lat i na ponad 600 stronach, ale kluczowe dla niej wydarzenia to lata 1940-1944. Opowiedziane językiem pełnym emocji, odpowiednio przeplatane faktami historycznymi, przyrodniczymi, fizycznymi. Pojawia się wiele pytań o naturę człowieka, o jego granice i możliwości. Nic nie jest jednowymiarowe, każdy człowiek ma prawo do przemiany.
Trudno tę powieść zaszufladkować jako wojenną. Na tle kontekstu historycznego odkrywamy fascynujące opowieści, a właściwie słuchowiska naukowe, składamy świat przepełniony wiedzą, miłością i odwagą wielu nietuzinkowych bohaterów. Oprócz wymienionych wcześniej poznajemy jeszcze stryja Etienne, dzielne francuskie gospodynie domowe działające w ruchu oporu pod wodzą Madame, siostrę Wernera Jutę, opiekunkę sierocińca, kilku hitlerowców w różnym wieku i z różnymi motywacjami.
Zachęcam do tej zaskakująco barwnej i nieoczywistej powieści. Tytuł dostępny na półkach Książnicy Pruszkowskiej oraz cyfrowych platformach czytelniczych. Można też skonfrontować książkę z jej filmową adaptacją.
