Orzecznictwo do celów rentowych

Orzecznictwo do celów rentowych

Podstawą prawną jest: Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.tj.)
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z 14 grudnia 2004r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności (Dz. U. z 2004r. Nr 273 poz. 2711)

Obecnie obowiązują dwa rodzaje orzecznictwa, regulowane odrębnymi ustawami i prowadzone przez różne instytucje:

do celów rentowych – orzecznictwo rentowe prowadzone przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), KRUS, komisje lekarskie podległe: MON lub MSWiA
do celów pozarentowych – orzecznictwo pozarentowe prowadzone przez Zespoły do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności.

Niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.
Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowaniach odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

Stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji,
Możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Niezdolność do pracy może mieć charakter trwały bądź okresowy.

Trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy.
Okresową niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej istnieją rokowania odzyskania zdolności do pracy.

Zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy.

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz poniższe ustalenia dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu:

daty powstania niezdolności do pracy,
trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy,
związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami,
niezdolności do samodzielnej egzystencji,
celowości przekwalifikowania zawodowego.

Orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:

o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji równoznaczne jest z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
o całkowitej niezdolności do pracy równoznaczne jest z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
o częściowej niezdolności do pracy oraz celowości przekwalifikowania jest równoznaczne z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.

Okres ubezpieczenia wymagany do przyznania renty uzależniony jest od wieku osoby, w którym powstała niezdolność do pracy.
Okres ten wynosi:

1 rok, jeśli niezdolność powstała przed ukończeniem 20 lat,
2 lata — w wieku od 20 do 22 lat,
3 lata — w wieku od 22 do 25 lat,
4 lata — w wieku od 25 do 30 lat,
5 lat — w wieku powyżej 30 lat.